Günlük Hayattaki Dinî İfadeler Hazırlık Çalışmaları

1. Din ne demektir? Aile büyüklerinizle bu konuda konuşunuz.
   Din, Allah tarafından peygamberler aracılığıyla akıl sahibi insanlara dünyada ve ahirette mutluluğu sağlamak için bildirilen emir ve yasaklardır. Hz. Adem’den beri Allah’ın insanlığa gönderdiği dinlerin hepsi İslâm’dır. Allah, her dönemde seçtiği peygamberler aracılığıyla insanları doğruya iletecek bir din göndermiş ve varlığından insanları haberdar etmiştir. Allah, gönderdiği dinlerle insanlara yaratılış gayelerini hatırlatır ve kendisine nasıl ibadet etmeleri gerektiğini öğretir. Din, insanları iyi ve faydalı şeyler yapmaya sevk eder ve onları zararlı şeylerden alıkoyar.
   
2. Dua, tevhit, şükür, sevap, günah, helal ve haram kavramlarının anlamını araştırınız.
   Dua, insanın Allah’a seslenmesi ve ondan bir şeyler istemesidir. Dua başlı başına bir ibadettir. İslâm dininde dua etmenin belli bir zamanı ve şekli yoktur. Allah’a dua ederken O’na güzel isimleriyle seslenmek ya da yönelmek tavsiye edilen bir davranıştır.
   Tevhidin kelime anlamı tek ve bir olmaktır. Allah’ın zâtında, sıfatlarında ve mâbud oluşunda tek olduğunu zihnen ve kalben kabul etmek demektir.
   Şükür, Allah’tan gelen bir iyilik ve nimete karşı minnettarlığını belirtmek demektir. İnsan, günahlardan uzak durup ibadetlerini yerine getirerek Allah’a karşı şükrünü ifade etmiş olur.
   Başlıca şükür ifadeleri şunlardır:

• Elhamdülillâh (Allah’a hamd olsun.)
• Hamd olsun.
• Allah’a şükür.
• Şükürler olsun.
• Çok şükür.

Sevap, dini açıdan makbul yani güzel kabul edilen davranışların ahiretteki karşlığı anlamına gelir. Namaz kılmak, oruç tutmak, sadaka vermek, anne babaya iyilik etmek, bir kedinin karnını doyurmak, bir bitkiye su vermek, insanlara gülümsemek gibi davranışların hepsi -Allah rızası gözetilmesi şartıyla– insana sevap kazandırır.
Günah, Allah’ın emir ve yasaklarına aykırı fiil ve davranışları ifade eden bir kelimedir. Allah’a ortak koşmak, masum bir cana kıymak, yalan söylemek, iftira atmak, hırsızlık, haram yemek, yetim malı yemek, içki içmek, anne babaya karşı gelmek gibi davranışlar başlıca günahlardandır.
Helâl, yapılmasında dinî açıdan bir sakınca olmayan fiildir. Haramın karşıtıdır.
Haram, yapılması din tarafından yasaklanmış fiillere haram denir. Helâlin karşıtıdır.

3. Kelime-i şehadetin nasıl söylendiğini aile büyüklerinizden öğreniniz ve defterinize yazınız.
   Kelime-i Şehâdet, İslâm’ın 5 temel şartından biridir. Allah’tan (C.C.) başka ilâh bulunmadığına, Hz. Muhammed’in (S.A.V.) Allah’ın kulu ve elçisi olduğu anlamına gelen ifadedir.
   Eşhedü en lâ ilâhe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abduhû ve Resûlüh, şeklinde söylenir.

4. Tekbir ve salavat ne demektir? Araştırınız.
   Tekbir, Allah’ın en yüce varlık olduğu anlamına gelen “Allâhu ekber!” ifadesidir.
   Ezanda, kamette ve namaza başlarken, dinî bayramlarda, kurban keserken, hac ve umrede tekbir söylenir. Sevindirici bir olayla karşılaşıldığında da tekbir getirilebilir.
   Salavat, Peygamberimizin (sav) manevi şahsiyetini selamlama anlamına gelir. Salavat cümlelerini söylemeye “salavat getirme” denir.

Başlıca salavat ifadeleri şunlardır:

1. Aleyhi’s-selâm.
2. Aleyhi’s-salâtü ve’s-selâm.
3. Sallallâhü aleyhi ve sellem.
4. Allâhümme salli alâ seyyidinâ Muhammed.
5. Allâhümme salli alâ seyyidinâ Muhammedin ve alâ âli Muhammed.

5. Günlük hayatta kullanılan dinî ifadelere örnekler araştırınız.

Günlük hayatımızda birçok ifadeyi kullanırız. Bunların bir kısmı dinimizin etkisiyle kullandığımız ifadelerdir. Bunlara örnek olarak şunları sayabiliriz:

• Eûzü billâhi mineşşeytânir racîm.
• Bismillâhirrahmanirrahîm.
• Selâmun aleyküm.
• Elhamdülillâh.
• Allah’a şükür.

Sevap, günah, haram, helâl, dua, ezan, namaz, oruç, hac, melek, cennet gibi kelimeler de dini ifadelerdir.

Hangi durumlarda hangi dinî ifadeleri kullanabilceğimize şu örnekleri verebiliriz:

• Beğendiğimiz bir şeyle karşılaşınca Mâşallah.
• Bir iş yapmaya karar verdiğimizde İnşaallah.
• Korkulacak, sakınılacak durumlarda Maazallah.
• İyilik gördüğümüzde Allah razı olsun.
• Namaz, oruç gibi bir ibadeti yapan kişiye Allah kabul etsin.
• Yeni bir şey alan kişiye Allah hayırlı etsin. (Hayırlı olsun.)
• Hasta olan birine Allah şifalar versin.
• Yemekten kalkarken elhamdülillah.

6. Sübhâneke duasının okunuşunu ve anlamını defterinize yazınız. Bu duanın ne zaman okunduğunu aile büyüklerinizden öğreniniz.
   

Sübhâneke duasının okunuşu şöyledir:

Sübhânekellâhümme ve bi hamdik. Ve tebârekesmük. Ve teâlâ ceddük. (Ve celle senâük.) Ve lâ ilâhe ğayrük.

Anlamı:

Allah’ım! Sen bütün eksikliklerden, noksanlıklardan ve kusurlardan uzaksın. Seni daima böyle tenzih eder ve sana hamd ederim. Senin adın mübârektir. Varlığın her şeyden üstündür. Senin övgün yücedir. Senden başka ilah yoktur.
Sübhâneke duası namazda iftitah tekbirinden sonra okunur. Cenaze namazlarında -ve celle senâük- kısmıyla birlikte okunur. Sübhaneke duası Allah’a olan saygı ve övgümüzü ifade etmek anlamında bir dua olduğu için her zaman okunabilir.