4. Sınıf Türkçe-Koza Yayınları-Tarihi Eserleri ve Mutfağıyla Ünlü Kentimiz Hatay

Bu bölümde 4. Sınıf Koza Yayınları Türkçe kitabındaki “Tarihi Eserleri ve Mutfağıyla Ünlü Kentimiz Hatay” isimli metnin cevapları yer almaktadır.

“Sonraki Derse Hazırlık” çalışması olarak defterinize yazdığınız bilgileri arkadaşlarınıza okuyunuz.

Metinden alınan aşağıdaki kelimeleri ve kelime grubunu okuyunuz. İçlerinde anlamını
bilmediğiniz kelimelerin anlamlarını, metinde içinde geçtiği cümleden hareketle
tahmin ediniz.

Yukarıdaki kelimelerden birini seçiniz.
Seçtiğiniz kelimeyi arkadaşlarınızla paylaşmayınız.
Öğretmeninizin kontrolünde tahtaya
çıkarak seçtiğiniz kelimeyi konuşmadan,
kelimenin yaptığı çağrışımları çizerek arkadaşlarınıza
anlatmaya çalışınız.
Doğru tahminlerden sonra kelimenin
anlamını sözlükten kontrol ediniz. Anlamını
öğrendiğiniz kelimeleri birer cümlede kullanınız.
Öğretmeninizin uygun gördüğü süre
boyunca oyuna devam ediniz.

KELİMELERİN SÖZLÜK ANLAMLARI: Kelimenin anlamını öğrenip örnek birkaç cümle okuduktan sonra kendiniz daha farklı cümleler yazabilirsiniz.
han: Yol üzerinde veya kasabalarda yolcuların konakladığı yapı.
verimli: Verimi çok olan, çok ürün veren.
ters: Uygun olmayan. Düz olmayan.
gözlem: Bir gerçeğe, bilgiye ulaşmak için dikkatli ve planlı bir şekilde yapılan inceleme.
kesit: Bir şeyin enine veya boyuna kesildiğinde elde edilen yüzey. Bir olayın ele alınan belirli bir bölümü.
tarihi: Tarihe geçmiş olan. Çok eski yapıları anlatan ifade.
aş: Yemek.
sepet: Saz, kamış veya ince dallardan örülen, sapı olan, yiyecek ya da eşya taşımaya yarayan kap.
cins: Tür, çeşit.
bitki: Kökü ile toprağa bağlı, topraktan yetişen canlı.
nehir: Büyük akarsu, ırmak.
mozaik: Türlü renklerde küçük mermer veya taşlarla oluşturulan resim ya da desen.
gündelik: Günlük iş. Günlük olağan hayat.
onarım: Onarma işi, tamir.
salata: Çip ot ve sebzelerle hazırlanan, yağ ve limon eklenerek sunulan yiyecek.
bakır: Elektriği iyi ileten, kolay işlenebilen maden.
kent: Şehir.
endüstri: Ham maddelerin işlenip ürün elde edilmesi için kullanılan yöntem ve araçların bütünü.
göçmen: Kendi ülkesinden ayrılıp yerleşmek için başka ülkelere giden kişi ve ya topluluk. Sıcak ülkelere giden hayvan.
kazı: Değerli şeyleri yer altından çıkarmak için yapılan iş. Kazma işi, hafriyat.
müze: Bilimsel ya da sanatsal değeri olan nesnelerin sergilendiği yer.
kültür: Bir toplumun tarihi boyunca ortaya çıkardığı, elde ettiği düşünce ve sanat eserleri.
defne: Güzel kokulu, yaz, kış yeşil bir bitki.
künefe: Sıcak yenilen, peynirli bir tür tel kadayıf. (Hatay yöresinde meşhurdur.)
ova: Çevresine göre çukurda kalmış düzlük. Yazı.
bölge: Sınırları idari olarak belirlenmiş toprak parçası.
sürü: Hayvan topluluğu.
mitolojik: Mitolojiyle ilgili olan. (Mitoloji: Mitleri inceleyen bilim ya da mitlerin yani efsanelerin bütünü.)
dini: Dinle ilgili, din üzerine.
ipek: İpekböceklerinin yaptığı, dokumacılıkta kullanılan ince, esnek ve parlak tel iplik.
pazar: Satıcıların mallarını sergiledikleri alışveriş alanı.

ÖRNEK CÜMLELER: Kelimenin anlamını öğrenip örnek birkaç cümle okuduktan sonra kendiniz daha farklı cümleler yazabilirsiniz.
han: Uzun ve yorucu bir yolculuğun ardından handa bir gece konakladılar.
verimli: Burası oldukça verimli bir araziydi.
ters: Trafik levhasını görmeyince ters yola girmişiz.
gözlem: Bölgeyi tanımak için uzun süre gözlem yaptık.
kesit: Tiyatro ekibimiz okul yaşantısından bir kesit sahneledi.
tarihi: Bölgedeki tarihi eserleri tanımak için bir gezi düzenledik.
aş: Düğün misafirleri için kazanlar kuruldu ve aş pişirildi.
sepet: Yaşlı adam ördüğü sepetleri pazarda satıyordu.
cins: Bahçesinde birçok cins çiçek yetiştiriyordu.
bitki: Yaptığımız kız gezisinde hiç görmediğimiz bitkiler gördük.
nehir: Nehir şehrimizi ortadan ikiye bölüyordu.
mozaik: Kazı ekibi büyük bir titizlikle mozaik üzerinde çalışıyordu.
gündelik: Annem gündelik işlerinden fırsat buldukça kitap ve dergi okurdu.
onarım: Eski evin onarım işini yaşlı taş ustasına verdik.
salata: Mevsim sebzelerinden bir salata ile sofrayı süsledi.
bakır: Evdeki bütün bakır kapları bir çuvala doldurup köye gelen kalaycının yanına gitti.
kent: Ahmet köyden yeni geldiği kente henüz alışamamıştı.
endüstri: Üniversiteyi bitirince gıda endüstrisi alanında iş buldu.
göçmen: Göçmenlerin hayatını anlatan kısa bir belgesel çekti.
kazı: Burası sit alanı ilan edildiği için kazı yapmak yasaktı.
müze: Sosyal Bilgiler dersi öğretmenimizle hafta sonu müzeye gezi düzenledik.
kültür: Dergiler kültür hayatımızda büyük yer tutar.
defne: Defne bitkisi yapraklarını dökmez, yaz-kış yeşildir.
künefe: Babamla Hatay’da yediğimiz künefenin tadı damağımda kaldı.
ova: Kasaba verimli bir ovanın kenarına kurulmuştu.
bölge: Kısa sürede bölgenin insanıyla kaynaştık.
sürü: Başını kaldırınca leylek sürüsünün daireler çizdiğini gördü.
mitolojik: Sinemaya mitolojik konulu bir film gelmiş.
dini: Kütüphanenin dini yayınlar bölümü ne tarafta?
ipek: İpekten dokunmuş yeşil bir mendille gözyaşını sildi.
pazar: Bahçemizden topladığım mandalinaları pazarda satarak 500 lira kazandım.

Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.

Hatay, ülkemizin hangi bölümünde bulunmaktadır?
Hatay, Akdeniz bölgemizdedir.

Hatay’ın en verimli toprakları nerededir?
Hatay’ın en verimli toprakları Amik Ovasındadır.

Asi Nehri’ne neden “ters akan nehir” denilmektedir?
Bölgede güneyden kuzeye doğru akan tek nehir olduğu için.

Hatay üzerinden geçen göçmen kuşlar nereden gelip nereye giderler?
Afrika’dan gelip ülkemiz üzerinden Avrupa’ya ve Asya’nın batısına giderler.

Antakya Arkeoloji Müzesi nasıl bir özelliğe sahiptir?
Dünyanın en zengin ikinci mozaik koleksiyonuna sahiptir. Genellikle mitolojik ve dini olaylara yer verilir.

Hatay’da bulunan ve Anadolu’da inşa edilen ilk cami olarak bilinen caminin adı nedir?
Habib-i Neccar Camii’dir.

Hatay hangi yemekleriyle bilinmektedir?
Et ve sebze yemekleri, dolmaları, reçelleri, turşuları, pilavları, aşları ve salataları, doğadan toplanan bitkilerle yapılan yemekleri, tatlıları, pasta ve börekleri, süt ürünleri ve kuru yiyecekleriyle bilinir.

Antakya’daki Uzun Çarşı’nın içinde neler bulunmaktadır?
Cami, hanlar ve hamamlar vardır. Semerciler, demirciler, bakırcılar, sepetçiler, fırıncılar, künefeciler ve buğday pazarı bulunmaktadır.

Metnin görsellerini inceleyiniz. Sizce bu görseller metinde anlatılan bilgiler için uygun
ve yeterli midir? Açıklayınız. Aşağıdaki alana metnin içeriğine uygun bir resim de
siz çiziniz.
CEVAP: Görsellerin uygun ve yeterli olup olmadığına kendi incelemeniz sonucu karar verebilirsiniz. Bence bu metinde Hatay ilinin haritadaki yeri de verilebilirdi. Bir de Asi Nehri’nin görüntüsü çok yapay. Daha uzaktan çekilmiş doğal bir görüntüsü verilebilirdi.

“Sonraki Derse Hazırlık” aşamasında yaptığınız çalışmadan hareketle millî kültürümüz
hakkında bilgi veren İnternet adreslerini aşağıdaki yazma alanına yazınız. Bu
sitelerden hangilerinin güvenilir olduğunu nedenleriyle açıklayınız.

Kitabımızdaki açıklamada belirtildiği gibi gov.tr, edu.tr uzantılı siteler daha güvenlidir. Elbette özel kurumların ve kişilerin hazırladıkları siteler de güvenli olabilir bunu anlamak için siteleri dikkatli incelemeli, içerdiği bilgileri güvenilir kaynaklarla karşılaştırmalıyız. Sitelerdeki bilgiler yalan yanlış olabilir ayrıca bu sitelerde bize uygun olmayan başka içerikler ve reklamlar bulunabilir. Bazı sitelerde ise bilgisayar ve telefonlara zararlı uygulamalar yüklenebilir.

Millî kültürümüz hakkında güvenilir birkaç site:
Kültür ve Turizm Bakanlığı ktb.gov.tr
Türkiye Kültür Portalı kulturportali.gov.tr
Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı yazmalar.gov.tr
Müzeler muze.gov.tr

Kültürümüz içinde yardımlaşma ve paylaşmanın önemli bir yeri olduğunu hatırlayınız.
Suriye’den göç eden çok sayıdaki insana Hatay ilimiz ev sahipliği yapmaktadır.
Aşağıdaki paragrafı okuyunuz. Ardından elinizde sihirli bir değnek olduğunu düşününüz.
Yardıma ihtiyacı olan insanlar için neler yapabileceğiniz hakkında bir konuşma
yapınız. Konuşmanızda, kurallara uygun hareket etmeyi unutmayınız.

“Ülkelerindeki iç savaş yüzünden evlerini
terk etmek zorunda kalan Suriyeliler,
canlarını kurtarmak için o kadar hızlı kaçtılar
ki yanlarına sevdiklerinden başka hiçbir şey
almadılar. Daha önce hiç bulunmadıkları
bu topraklara, başka bir baharı görmek
umuduyla geldiler. İstedikleri, uyuyacak bir
yerden öte yaşayacak bir yerdi. Karınlarına
girecek olanı değil yüreklerine girecek olanı
düşünüyorlardı…”

Sevgili çocuklar böyle bir durumla ilgili konuşma hazırlayabilmek için kendimizi göç etmek zorunda kalan insanların yerine koyabiliriz. Eğer biz göç etmek zorunda kalsaydık. Gittiğimiz yerlerdeki insanların bize nasıl davranmasını isterdik? Sihirli değnek elbette gerçek değil. Ama onlar için gerçekten yapabileceğimiz neler olurdu bunları birkaç cümleyle ifade edelim.

Yaşadığınız veya gezip gördüğünüz yerlerden birini anlatan bir yazı yazınız.

Yazınızı bitirdikten sonra kontrol ediniz. Yazım ve noktalama yanlışlarınız varsa bunları
düzeltiniz. Ayrıca hoşunuza gitmeyen ifadeleri de düzeltebilirsiniz. Yazınızı arkadaşlarınıza
okuyarak paylaşınız.

Toplumlar ve ülkeler için bayrağın önemini araştırınız. Araştırma sonucunda edindiğiniz
bilgileri defterinize yazınız. Edindiğiniz bilgilerden hareketle “Bayrağın Bir Millet İçin
Önemi” hakkında bir konuşma hazırlayınız. Konuşmanızda vurgulayacağınız bilgileri belirleyiniz.
Konuşmanızı birkaç kez prova ediniz.